Je hebt vast wel eens gehoord van ischias, misschien omdat je zelf pijn voelt in je rug of been, of omdat iemand in je omgeving erover klaagt. Ischias is een term die vaak valt als het gaat om zenuwpijn die begint in je onderrug en via je bil naar je been trekt. Het is geen ziekte op zich, maar een symptoom van een onderliggend probleem.
Hoe ontstaat ischias
Ischias komt door een probleem met de ischiaszenuw, de langste zenuw in je lichaam. Deze zenuw begint in je onderrug, loopt via je bil door de achterkant van je been en eindigt bij je voet. Als deze zenuw geïrriteerd raakt of onder druk komt te staan, voel je pijn die kan uitstralen van je rug naar je been. Vaak komt dit door een hernia, waarbij een tussenwervelschijf uitpuilt en tegen de zenuw drukt. Maar er zijn ook andere oorzaken, zoals een vernauwing van het wervelkanaal, slijtage door artrose of een verkeerde beweging, zoals zwaar tillen. Soms speelt stress een rol, omdat je daardoor je houding verandert en je rug overbelast. Het is een beetje alsof je zenuw een alarmsignaal afgeeft: er is iets mis, en dat voel je.
Symptomen van ischias
De pijn van ischias is vaak niet constant, maar komt in golven. Het kan een zeurende pijn zijn, maar ook scherp of stekend, alsof je een elektrische schok krijgt. Meestal voel je het in één been, soms tot aan je tenen. Naast pijn kun je ook last hebben van tintelingen, een doof gevoel of zelfs spierzwakte in je been. Bewegen kan lastig zijn. Denk aan opstaan na lang zitten, zoals in de auto, of bukken om iets op te rapen. Hoesten of niezen kan de pijn ineens erger maken. Het is vervelend, want simpele dingen zoals lopen of zitten worden ineens een uitdaging. Iedereen ervaart het anders, maar de uitstralende pijn is vaak het duidelijkste teken dat je met ischias te maken hebt.
Wat kun je eraan doen
Gelukkig gaat ischias vaak vanzelf over, meestal binnen zes tot twaalf weken. Maar dat betekent niet dat je niets kunt doen om het sneller te laten herstellen. Blijf bewegen, maar overdrijf niet. Wandelen is goed, zolang je binnen je pijngrens blijft. Lang zitten of zwaar tillen kun je beter vermijden, omdat dat de zenuw meer irriteert. Fysiotherapie kan helpen, vooral als de pijn langer aanhoudt. Een fysiotherapeut kijkt naar de oorzaak en maakt een plan met oefeningen om je rug en spieren te versterken. Soms wordt massage of manuele therapie gebruikt om de druk op de zenuw te verminderen. Lasertherapie is ook een optie die steeds vaker wordt aangeboden. Het gebruikt licht om ontstekingen te verminderen en het herstel van weefsel te versnellen. Pijnstillers zoals paracetamol kunnen de scherpe randjes eraf halen, maar check altijd eerst met je huisarts wat voor jou werkt. Als de pijn blijft of erger wordt, kan een arts verder onderzoek doen, bijvoorbeeld met een scan, om te kijken of er iets ernstigs zoals een hernia speelt.
Wanneer naar de huisarts met ischias
Als je denkt dat je ischias hebt, is het slim om even langs de huisarts te gaan, zeker als de pijn hevig is of langer dan een paar weken duurt. Zij kunnen checken of het echt ischias is en of er iets anders aan de hand is, zoals een hernia of een vernauwing in je wervelkolom. Als je krachtverlies in je been merkt, moeite hebt met plassen of andere alarmerende klachten krijgt, wacht dan niet en zoek meteen contact. Een huisarts kan je doorverwijzen naar een specialist of fysiotherapeut als dat nodig is.
Ischias kan je dagelijks leven flink in de war schoppen, maar met de juiste aanpak kom je er vaak weer bovenop. Het belangrijkste is dat je luistert naar je lichaam. Blijf bewegen, maar forceer niets. Zoek hulp als je het niet vertrouwt, en geef je lichaam de tijd om te herstellen. Met een beetje geduld en de juiste zorg ben je vaak sneller van die vervelende pijn af dan je denkt.
