Wat betekent DNA?
Deoxyribonucleïnezuur (DNA) is een molecuul dat genetische instructies bevat voor de ontwikkeling, groei, functioneren en voortplanting van alle bekende levensvormen. Het is de drager van erfelijke informatie en speelt een cruciale rol in de biologische processen van alle levende organismen.
De structuur van DNA
De structuur van DNA is een dubbele helix, wat betekent dat het bestaat uit twee lange strengen die om elkaar heen gewikkeld zijn. Elke streng is opgebouwd uit een serie van nucleotiden, die bestaan uit een suiker, een fosfaatgroep en een van de vier nucleobasen: adenine (A), cytosine (C), guanine (G) en thymine (T).
Elke nucleotide is gekoppeld aan een complementaire nucleotide op de tegenovergestelde streng: A koppelt met T en C koppelt met G. Deze complementaire basenparen vormen de ’treden’ van de DNA-ladder.
Functies van DNA
De belangrijkste functie van DNA is het opslaan en doorgeven van genetische informatie. Het bepaalt de eigenschappen van een organisme, van de kleur van de ogen tot de manier waarop het lichaam voedingsstoffen verwerkt. Daarnaast speelt DNA een rol bij diverse biologische processen, zoals DNA-replicatie, transcriptie en translatie.
DNA-replicatie
DNA-replicatie is het proces waarbij een cel een exacte kopie maakt van zijn DNA, zodat elke dochtercel dezelfde genetische informatie bevat als de oudercel. Dit is essentieel voor de groei, ontwikkeling en reparatie van het organisme.
Tijdens de replicatie worden de twee strengen van het DNA ontkoppeld en dient elk van hen als sjabloon voor de synthese van een nieuwe complementaire streng. Op deze manier wordt de informatie dubbelzijdig gekopieerd en verdeeld over de dochtercellen.
Transcriptie en translatie
Transcriptie is het proces waarbij een specifiek gen in het DNA wordt afgelezen en omgezet in een boodschapper-RNA (mRNA) molecuul. Dit mRNA verlaat de celkern en wordt naar de ribosomen in het cytoplasma gebracht, waar het dient als sjabloon voor het maken van eiwitten in een proces dat translatie wordt genoemd.
Eiwitten zijn essentieel voor de structuur, functie en regulatie van het lichaam, en ze worden gemaakt volgens de instructies die zijn gecodeerd in het DNA.
Belang van DNA
DNA is van vitaal belang voor het behoud van het leven en de diversiteit van soorten. Het verklaart het overerven van eigenschappen van ouders op nakomelingen, en het legt de basis voor genetische variatie en evolutie.
